U harmoniji sa hormonima

U jednom trenutku ste sjajno raspoloženi, a već u narednom se osjećate kao da su vam potonule sve lađe? Za to opravdano možete da krivite hormone. Ali oni ne utiču samo na raspoloženje, već i na zdravlje. Otkrijte kako da stabilizujete svoj hormonalni status

 

Počevši od puberteta, hormoni određuju i naše raspoloženje. To je mišljenje mnogih stručnjaka i uvjerenje mnogih žena različitog životnog doba, koje osjećaju posljedice dejstva hormona. Ipak, koliko zaista znamo o njima? Za početak, hormoni su hemijski prenosioci poruka koji podstiču rad svake ćelije u organizmu. Zbog takve uloge, posljedice narušavanja njihove ravnoteže osjećaju se u cijelom organizmu. Naučnici neprekidno otkrivaju nove hormone (na primjer, prošle godine je prvi put detektovan hormon inhibitor gonadotropina u ljudskom organizmu, koji je važan za plodnost). Na sljedećim stranama pogledajte mišljenja i savjete vodećih endokrinologa, kao i drugih eksperata koji se bave funkcijom hormona, njihovim uticajem na opšte zdravlje, kao i redukovanjem njihovih potencijalno negativnih efekata…

 

Da li su vaši hormoni u haosu? Budući da ih je toliko mnogo u organizmu, kao i da kontrolišu rad gotovo svih sistema, nije lako utvrditi da li je poremećena ravnoteža hormona. Za početak, postavite sebi ova pitanja:

Pojačane maljavosti ili istanjivanja kose

Produkcije mlijeka iz grudi, iako niste u drugom stanju

Uvećanja/umanjenja tjelesne težine

Naglih promjena raspoloženja/depresije

Smanjenja libida

Promjena tjelesne

temperature, bez očitog razloga

Fizičke slabosti

Zbog čega je to važno: Iako svi ovi simptomi mogu nastati zbog drugih uzroka, endokrinolozi kažu da su hormoni ipak najčešći krivac, naročito ako se problemi

istovremeno pojave i ako potvrdno odgovorite na naredna pitanja…

Da Ne

Zbog čega je to važno: Iako hormonalni problemi mogu da se pojave bez razloga, oni se češće manifestuju tokom prirodnih promjena, kao što su trudnoća ili menopauza. To je i razlog zbog kojeg se sindrom policističnih jajnika češće javlja tokom puberteta, dijabetes je češći tokom trudnoće, a rizik od poremećaja funkcije tiroidne žlijezde

se povećava nakon menopauze.

Da Ne

Zbog čega je to važno: Hormonalni problemi su hroničnog karaktera – niko ne oboli preko noći. Oni sporo napreduju i dugo su slabo izraženi, zbog čega se često teško dijagnostikuju.

4. Da li ste uočili bilo kakve promjene u vašem menstrualnom ciklusu?

Da Ne

Zbog čega je to važno: Ukoliko je menstruacija iznenada postala neredovna, obilna ili oskudna, vjerovatno su hormoni uzrok tome. Neravnoteža nivoa estrogena, progesterona ili hormona tiroidne žlijezde može da naruši menstrualni ciklus. Vaš naredni korak: Ukoliko mislite da imate hormonskih problema, zakažite pregled kod ljekara.

 

 

 

 

 

Ukratko: 

Estrogen Luče ga jajnici, a njegov najvažniji zadatak je produkcija jajnih ćelija i kontrola ovulacije.

Progesteron Stvara ga žuto tijelo (corpus luteum) u jajnicima. Njegova uloga je da omekša unutrašnji omotač materice radi održavanja njenog optimalnog stanja tokom

trudnoće.

Insulin Luči ga pankreas, a uloga mu je da distribuira šećer iz krvi u ćelije. Poremećaj lučenja ovog hormona uzrokuje pojavu dijabetesa.

Testosteron Iako se radi o muškom hormonu, proizvodi ga i žensko tijelo. U nedavno urađenim istraživanjima utvrđeno je da testosteron igra ulogu u kontroli rasta folikula u

jajnicima, koji oslobađaju jajne ćelije.

Kortizol Luče ga nadbubrežne (adrenalne) žlijezde. On obezbjeđuje određen nivo šećera u krvi, koji je neophodan za prevazilaženje stresnih situacija. Međutim, previše kortizola u organizmu može da blokira imunitet I naruši sposobnost začeća. Tiroksin i trijodtironin Tiroidna žlijezda proizvodi oba hormona, koja kontrolišu metabolizam.

Zbog ove funkcije, oni utiču na tjelesnu težinu, tjelesnu temperaturu i obnavljanje

ćelija.

Melatonin To je hormon sna. Luči ga hipofiza.

 

 

 

 

 

Emocije Mnoge žene koje uzimaju prepisane antidepresive u godinama koje prethode menopauzi osjećaju nuspojave zbog pada nivoa estrogena, karakterističnog za ovaj period života. Zapravo, ispitivanja su pokazala da terapija nadoknade testosterona

i estrogena značajno popravlja raspoloženje, i to bez primjene antidepresiva.

Težinu Poznato je da je apetit pod kontrolom kombinovanog dejstva dva hormona: grelin podstiče osjećaj gladi, a leptin ga potiskuje. Teorijski, što je vaše tijelo masnije, time proizvodi više leptina. To je mehanizam koji održava ravnotežu tjelesne težine.

Takođe, smatra se da i testosteron igra određenu ulogu u regulisanju težine. Švedski naučnici su otkrili da se u organizmu oko 30 posto žena koje pate od bulimije nalazi povišen nivo testosterona, što pojačava apetit. Kada je određeni broj pacijentica počeo da uzima kontracepcijske pilule, nakon mjesec dana više od polovine je osjetilo umanjenje apetita i prestalo je da se prejeda i namjerno izbacuje hranu. Ove efekte osjetio je i ostatak pacijentica nakon tri mjeseca uzimanja pilule. 

Izgled Škotski istraživači su otkrili da žene koje se smatraju “najljepšim” imaju povišen nivo estrogena u organizmu. Naučnici vjeruju da je to zbog toga što viši nivo ovog hormona utiče na punoću usana i obraza. S druge strane, utvrđeno je da snižen nivo estrogena uzrokuje istanjivanje usana i kose. 

 

 

 

Svi smo svjesni njihovog uticaja na naše zdravlje i život, ali i mi možemo da utičemo na njih. Primijenite savjete eksperata i držite hormone pod kontrolom

Masne ćelije proizvode estrogen, što može da naruši nivo svih hormona u organizmu. Zato nije nikakvo čudo što žene sa BMI većim od 30 tri puta češće osjećaju simptome PMS u odnosu na žene optimalnog indeksa tjelesne mase.

Svjetlost redukuje dejstvo hormona sna – čak i osvjetljenje digitalnog budilnika pored uzglavlja može da naruši san. Očigledna posljedica ovoga je poremećaj sna, ali to nije sve. Melatonin takođe igra ulogu u ovulaciji, pri čemu nizak nivo ovog hormona umanjuje šanse za začeće.

Izloženost stresu izaziva povećanu produkciju ne samo kortizola, već i testosterona, što

značajno utiče na stanje kože – sebum je deblji, a sklonost ka pojavi akni i iritacija je izraženija. Stres takođe utiče na nivo prostaglandina i progesterona, što često uslovljava

pojavu menstrualnih bolova.

Brojna istraživanja pokazuju da naš organizam proizvodi više greina, a manje leptina, kada smo umorni, što uslovljava i veći unos hrane. Osim toga, najnovija istraživanja nad osobama koje često pate od poremećaja ili nedostatka sna – medicinske sestre i stjuardese – pokazuje da 50 posto njih pati od neredovnih menstruacija, jer san takođe reguliše nivo reproduktivnih hormona.

Plastična pakovanja mogu da sadrže hemijsku materiju bisfenol A, koja spada u jednu od klasa ksenoestrogena. Ove materije mogu u našem organizmu da vrše funkciju estrogena, što povećava nivo prirodno prisutnih istovrsnih hormona i remeti ravnotežu.

Inače, ksenestrogeni se takođe nalaze u vodi iz vodovoda, pesticidima, proizvodima kućne hemije i nekim kozmetičkim preparatima (parabeni).

 

 

 

 

 

Perimenopauzu karakteriše pad nivoa estrogena, što obično izaziva valunge, nagle promjene raspoloženja i pad libida. Ipak, postoji način da se povrati hormonska ravnoteža i ublaže simptomi klimaksa. Evo i kako:

 

Ako ste zakoračili u perimenopauzu, probajte da uzimate kombinovanu pilulu (naravno, nakon konsultacije sa ljekarom). Ova pilula sadrži estrogen, koji eliminiše brojne posljedice poremećaja nivoa hormona. No, postoje određena ograničenja ukoliko ste stariji od 40. godina. Ovu terapiju mogu da primjenjuju samo žene koje su normalne težine, nepušači i nisu sklone srčanim oboljenjima.

HRT (terapija nadoknade hormona)

Iako su neki stručnjaci upozoravali na negativne posljedice ove terapije (povećan rizik od srčanih oboljenja i tumora dojke), većina smatra da je ona bezbjedna na kraće staze i efikasna u eliminisanju simptoma menopauze.

Dok se za HRT koriste vještački sintetizovani estrogen i progesteron, bioidentični

hormoni sadrže prirodne derivate biljaka, koji su po hemijskoj strukturi isti kao oni koje proizvodi naš organizam. Upravo zbog toga mnogi smatraju da je terapija bioidentičnim hormonima bezbjednija od HRT, kao i da izaziva manje nuspojava. 

Eksperti smatraju da je neadekvatna ishrana jedan od osnovnih razloga poremećaja

ravnoteže hormona. Na primjer, ako potpuno eliminišete masnoću, kao što rade mnoge

žene, organizam ne može pravilno da sintetiše estrogen. Ishrana bogata esencijalnim

masnim kiselinama, integralnim žitaricama, svježim namirnicama (voće i povrće), kao i onim koje prirodno sadrže estrogen – mahunarke (pasulj, sočivo, soja) obezbjeđuje organizmu neophodne materije. Osim toga, možete da probate preparat na bazi biljke viteks (angus castus), koji, kao i svi biljni preparati, olakšava našem organizmu da održi

važne funkcije.

 

 

Menopauza započinje posljednjom menstruacijom, a perimenopauza (klimaks) je

period koji tome prethodi. Ova faza može da otpočne deset godina prije konačnog gubitka menstruacije, zbog čega je moguće biti u perimenopauzi i u 35. godini (mada su rane četrdesete tipičnije).

Prva stvar koju žene primijete jesu promjene menstrualnog ciklusa. Zbog izostanka ovulacije, menstruacije mogu da postanu kraće i obilnije, ili kraće i oskudnije.

Čak i ako ste primijetili znake perimenopauze, koristite kontracepciju ukoliko ne želite da zatrudnite.